Phai Lầu xuân này

Một ngày cuối năm 2012, chúng tôi trở lại bản biên giới Phai Lầu, xã Đồng Văn – một bản xa nhất của huyện Bình Liêu trên con đường trơ sỏi đá. Con đường nhỏ, khó đi và xóc đang được thi công đã khiến bánh xe của chúng tôi thỉnh thoảng lại bị trượt, tay lái loạng choạng. Cơn mưa đầu đông bất chợt đổ ào khiến con đường vào bản càng trở nên lầy lội, trơn như đổ mỡ. Mặc cho lớp lớp hạt mưa như cố cản bước, song bản Phai Lầu đã hiện ra trước mắt chúng tôi với những ánh sáng lập loè trong mưa từ những ngôi nhà sáng điện.

Đường giao thông, điện lưới quốc gia về đến bản, đã mang niềm vui, mang ánh sáng, văn minh đến với người dân Phai Lầu.

Điện về bản

Mặc dù quãng đường chưa đầy 20km từ trung tâm huyện Bình Liêu lên đến Phai Lầu, song phải mất gần 2 giờ đồng hồ mới đặt chân đến bản. Chúng tôi tự nhủ, thế là may mắn lắm rồi. Còn nhớ, lần trước có dịp đến bản, phải qua nhiều ngầm nước, vượt qua nhiều đường đất mới thấm thía được những vất vả của hơn 60 hộ dân người Dao nơi đây. Phai Lầu là vùng đất giáp biên giới, cách cửa khẩu Hoành Mô không xa, nhưng do điều kiện giao thông cách trở nên đời sống của bà con trong bản vẫn còn nhiều khó khăn. Nhất là mùa mưa lũ, bản hay bị chia cắt, cô lập bởi nước tại các ngầm dâng cao. Cũng vì cách trở như vậy nên việc học hành của trẻ nhỏ, rồi khám chữa bệnh, mua bán vật dụng thiết yếu… luôn là khó khăn đối với người dân.

Khó khăn là vậy, nhưng người dân nơi đây không nhụt chí. Trái lại, họ đã cùng nhau đoàn kết để phát triển kinh tế, cùng nhau bám đất, giữ vững an ninh, chủ quyền biên giới quốc gia. Đặc biệt, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, tuyến đường 18C nối trung tâm huyện Bình Liêu lên khu kinh tế Hoành Mô – Đồng Văn đang thi công, điện lưới quốc gia về đến bản đã trở thành động lực mạnh mẽ giúp người dân nơi đây vững tin, ổn định cuộc sống.

Sau gần 2 giờ đồng hồ tầm tã, 5 giờ chiều, cơn mưa cũng đã bắt đầu tạnh, song đã kéo theo những vệt sáng cuối cùng của một ngày đầu đông tắt dần và được thay vào đó là ánh điện dọc các tuyến đường quanh bản. Anh Tăng Văn Phúc, Trưởng bản Phai Lầu chia sẻ: Bản Phai Lầu mới bắt đầu có điện lưới quốc gia từ đầu năm 2012. Có điện, cuộc sống người dân nơi đây đã "thay da đổi thịt", nhiều gia đình trong bản đã có ti vi để xem, để nắm bắt thông tin, chủ trương của Đảng, những đổi thay của đất nước, học hỏi kinh nghiệm sản xuất, trồng trọt từ nhiều địa phương khác… Có điện, các thầy cô giáo nơi vùng cao không còn phải thắp đèn dầu để soạn giáo án cho buổi sớm lên bục giảng. Cũng từ khi có điện, các hộ gia đình đã sắm sửa thêm nhiều vật dụng phục vụ phát triển kinh tế như máy xay xát thóc, máy bơm nước…

Đang mải mê nghe Trưởng bản Phai Lầu giới thiệu, bỗng văng vẳng bên tai tiếng nhạc của một bài hát cách mạng, hoà trộn với tiếng động cơ của máy xay xát thóc. Theo tiếng nhạc, chúng tôi ghé thăm gia đình anh Chìu Pay Lằm, một trong những gia đình có ti vi đầu tiên của bản, anh tâm sự: Có điện, tôi mở nhạc cho bà con cùng nghe, mọi người vui lắm. Tinh thần ai cũng phấn chấn hơn, hăng say lao động hơn. Thời gian trước, cả bản chìm trong bóng tối. Ánh đèn có được nhờ chạy bằng máy thuỷ điện nhỏ chỉ chiếu ra thứ ánh sáng phập phù. Đến mùa cạn không có nước chạy máy, trẻ em và người lớn đều phải qua những buổi tối trong ánh sáng mù mờ của nến, đèn dầu. Tội nhất là bọn trẻ, tối đến phải học bài trong ánh sáng leo lét đó. Vì thế nên trẻ em cũng sao nhãng việc học. Từ ngày có điện về bản, nhà nhà đều vui mừng, trẻ em cũng hăng say học tập hơn.

Ông Giáp Văn Ngôn, Chủ tịch UBND xã Đồng Văn, huyện Bình Liêu cho biết: Điện về với bản vùng cao Phai Lầu đã mang niềm vui, mang ánh sáng, văn minh đến với người dân thôn bản… Đây cũng là một trong những mục tiêu cơ bản của huyện Bình Liêu trong lộ trình xây dựng nông thôn mới, nhằm phát triển kinh tế – xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng, thực hiện các mô hình chuyển đổi cơ cấu kinh tế cho bà con đồng bào dân tộc thiểu số.

Thay đổi từ nhận thức

Cũng theo ông Ngôn, bản có 60 hộ dân sinh sống, chủ yếu là người dân tộc Dao. Bài toán về phát triển kinh tế, xoá đói nghèo đang tìm được lời giải. Có được điều đó là nhờ huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị, các tổ chức, đoàn thể và nhân dân trong xã.

Trong phong trào xây dựng nông thôn mới tại bản Phai Lầu thời gian qua, nhiều hộ gia đình đã tự nguyện hiến đất để làm đường, nhà văn hoá thôn. Trong nông nghiệp, thực hiện tăng vòng quay sử dụng đất, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp với đặc điểm của một bản miền núi, biên giới. Sản lượng lương thực tăng đều từng năm, nghề chăn nuôi của bản cũng đang có nhiều hứa hẹn tốt. Cùng với chăm lo phát triển kinh tế, Phai Lầu còn đẩy mạnh thực hiện các chính sách về văn hoá – xã hội. Bản đã có điểm trường mầm non, tiểu học đáp ứng nhu cầu phổ cập cho trẻ nhỏ. Công tác y tế, dân số, gia đình và trẻ em được đặc biệt quan tâm. Các thầy thuốc nơi đây phối hợp chặt chẽ với quân y của đồn biên phòng Hoành Mô thường xuyên tổ chức tốt việc khám bệnh, cấp thuốc miễn phí và chăm sóc sức khoẻ nhân dân.

Cùng với niềm vui trong phát triển kinh tế, người dân bản Phai Lầu còn tích cực tham gia bảo vệ chủ quyền biên giới quốc gia. Hàng tháng, Trưởng bản thường xuyên duy trì các cuộc họp nhằm phản ánh tình hình an ninh biên giới, cảnh báo việc người dân nước láng giềng xâm canh, chăn thả gia súc, khai thác lâm sản trái phép, vi phạm quy chế xuất nhập cảnh… làm ảnh hưởng đến an ninh, trật tự của bản. Đồng thời, thường xuyên tuyên truyền, vận động người dân trong bản tham gia lực lượng dân quân, cùng bộ đội biên phòng tuần tra bảo vệ đường biên, mốc giới, giữ gìn an ninh, trật tự nơi biên cương… Trong bản cũng đã xây dựng được các tiểu đội dân quân làm nhiệm vụ chiến đấu, trị an hoạt động theo mô hình "Dân bàn, dân cử, dân chăm lo". Đây thực sự là lực lượng nòng cốt trong bảo vệ trật tự, trị an nơi vùng cao biên giới…

Cuộc sống của bà con dân tộc nơi đây tuy còn gặp nhiều khó khăn nhưng cái đói, cái nghèo đã từng bước bị đẩy lùi. Nhìn những cây đào, cây mận bắt đầu bung nở hoa, thấp thoáng những ngôi nhà lấp lánh ánh điện của bà con, Phai Lầu hôm nay đang bừng sáng như những tia nắng đầu xuân về với bản.

Đỗ Phương