Giám sát và phản biện xã hội là một trong những chức năng, nhiệm vụ quan trọng của MTTQ và các đoàn thể chính trị – xã hội. MTTQ và các đoàn thể các cấp thời gian qua dù đã có nhiều cố gắng nhưng việc thực hiện chức năng này vẫn chưa thực sự đạt hiệu quả như mong muốn.
MTTQ và các đoàn thể chính trị – xã hội (gọi tắt là các đoàn thể) là bộ phận quan trong trong hệ thống chính trị ở nước ta, được đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng. Theo Hiến pháp năm 1992 và Luật MTTQ Việt Nam thì MTTQ và các đoàn thể giám sát hoạt động của cơ quan nhà nước, đại biểu dân cử và cán bộ viên chức nhà nước theo quy định của pháp luật. Giám sát của MTTQ và các đoàn thể là việc xem xét, phát hiện, kiến nghị của các tổ chức đảng các cấp và đảng viên, của các cơ quan hành chính nhà nước và cán bộ, công chức trong việc thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước; về tư cách đạo đức, lối sống của cán bộ, công chức, đại biểu dân cử và đảng viên.
Cán bộ MTTQ các cấp của tỉnh thảo luận về các biện pháp tăng cường công tác giám sát và phản biện xã hội.
Những năm qua, Nhà nước đã và đang nghiên cứu ban hành các cơ chế để MTTQ và các đoàn thể thực hiện vai trò giám sát, phản biện xã hội. Bộ Chính trị đã ra Quyết định số 290-QD/TW ngày 25-2-2010 ban hành Quy chế công tác dân vận của hệ thống chính trị, đã tiếp tục khẳng định nhiệm vụ của việc thực hiện vai trò dân chủ đại diện và giám sát, phản biện xã hội của MTTQ và các đoàn thể các cấp. Thực hiện chức năng này, những năm qua, MTTQ và các đoàn thể ở tỉnh đã có nhiều giải pháp giám sát và phản biện xã hội, như: Tổ chức các đoàn kiểm tra, giám sát; tham gia các đoàn giám sát với Đoàn ĐBQH tỉnh và Thường trực HĐND, các ban của HĐND tỉnh; tổ chức hoạt động của ban thanh tra nhân dân, ban giám sát đầu tư cộng đồng hay thông qua tập hợp và phản ánh kiến nghị của cử tri tại các cuộc họp HĐND và Quốc hội, giám sát bầu cử ĐBQH và HĐND các cấp, thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở…Tuy nhiên, có một thực tế là tại các kỳ đại hội đảng toàn quốc các khoá gần đây, hoạt động giám sát và phản biện của MTTQ đều được đề ra nhưng đến nay vẫn chưa có cơ chế và quy chế nên hệ thống MTTQ không thể phát huy hết vai trò tích cực và hiệu quả của mình, dù Luật MTTQ Việt Nam đã có quy định (ở điều 12). Vì thế, hoạt động này thời gian qua mới chỉ dừng lại ở việc động viên nhân dân thực hiện quyền giám sát, tham gia hoạt động giám sát với các cơ quan quyền lực nhà nước, tổng hợp ý kiến nhân dân và thành viên MTTQ kiến nghị cơ quan nhà nước xử lý. Nhiều kiến nghị của MTTQ chưa được cơ quan nhà nước xem xét trả lời theo quy định. Hiệu quả giám sát, phản biện xã hội của MTTQ và các đoàn thể chưa cao. Điều này là do các quy định về cơ chế, nội dung giám sát, phản biện trong các văn bản pháp luật chưa cụ thể, rõ ràng. Vai trò chỉ đạo, hướng dẫn của MTTQ các cấp với hoạt động của các ban thanh tra nhân dân, ban giám sát đầu tư cộng đồng còn hình thức, chưa đáp ứng được yêu cầu. Việc thực hiện quy chế dân chủ của chính quyền một số cơ sở chưa nghiêm; có tình trạng ở một số nơi việc tiếp và giải quyết kiến nghị, khiếu tố của công dân còn bị đùn đẩy.
Có ba nguyên nhân chính dẫn đến hạn chế trên. Một là, một số cấp uỷ, chính quyền chưa nhận thức đầy đủ được tầm quan trọng của việc này để từ đó lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt. Hai là, còn thiếu hệ thống văn bản pháp quy, các quy định để thực hiện. Ba là điều kiện cần thiết, cơ sở đảm bảo cho hoạt động giám sát, phản biện, nhất là đội ngũ cán bộ và cơ sở, phương tiện còn nhiều khó khăn.
Từ thực trạng trên, trong buổi làm việc với Ban chỉ đạo Đề án 86 (1) – TW4, lãnh đạo tỉnh đã kiến nghị nhiều giải pháp để thực hiện tốt quy chế giám sát, phản biện xã hội của MTTQ và các đoàn thể. Cụ thể, cần khắc phục những hạn chế việc thực hiện chức năng giám sát và phản biện xã hội như đã nêu trên. Nhà nước cần thể chế hoá vai trò giám sát của MTTQ và các đoàn thể; sớm hoàn thành các văn bản hướng dẫn có tính pháp quy về thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở. Quốc hội và Chính phủ cần sớm ban hành Quy chế giám sát và phản biện xã hội và luật về hoạt động giám sát của nhân dân; tăng cường các điều kiện đảm bảo cho công tác này của MTTQ và các đoàn thể… Các cấp uỷ, tổ chức đảng cần thể hiện rõ vai trò lãnh đạo đối với MTTQ và các đoàn thể trong công tác giám sát, phản biện xã hội; lãnh đạo chính quyền tạo điều kiện để MTTQ và các đoàn thể thực hiện tốt vai trò đại diện quyền, lợi ích hợp pháp của nhân dân và chức năng giám sát và phản biện xã hội. Đối với chính quyền các cấp, cần thực hiện tốt các quy định của pháp luật, lắng nghe và giải quyết kịp thời các ý kiến tham gia của MTTQ và các đoàn thể; làm tốt công tác tiếp và giải quyết kiến nghị chính đáng của công dân… Uỷ ban MTTQ và các đoàn thể tích cực hơn trong việc xây dựng chính sách và giám sát việc thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước; xây dựng và triển khai tốt chương trình giám sát hàng năm.
Ngọc Hà
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét