Góc nhìn từ một địa phương

Liên Vị là xã ven biển của TX Quảng Yên có mật độ dân cư đông. Cuộc sống của cư dân vùng này quanh năm bám biển, đa phần phụ nữ đi đánh bắt thuỷ hải sản theo chồng, có khi 2-3 tháng mới về đất liền. Người dân biển thường sinh nhiều con và bao giờ cũng thích sinh được con trai hơn bởi đàn ông là lực lượng lao động chính trong gia đình. Cũng chính vì những nguyên nhân đó, công tác DS-KHHGĐ ở những vùng ven biển, như Liên Vị chẳng hạn, gặp rất nhiều khó khăn.

Từ năm 2009 đến nay, Liên Vị là một trong 16 xã đảo, ven biển của TX Quảng Yên được triển khai thực hiện Đề án "Kiểm soát dân số các vùng biển, đảo và ven biển" (Đề án 52). Đề án này đã mang lại những hiệu quả thiết thực, góp phần đáng kể trong việc nâng cao nhận thức người dân về công tác DS-KHHGĐ, giảm tỷ lệ sinh và từng bước nâng cao chất lượng dân số ở các xã đảo, ven biển nơi đây.

Một cảnh trong vở kịch tuyên truyền công tác DS-KHHGĐ tại TX Quảng Yên.

Một trong những nhiệm vụ trọng tâm của đề án này là công tác truyền thông, tư vấn và cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khoẻ bà mẹ, trẻ em và KHHGĐ. Trong năm 2012, dưới sự chỉ đạo tích cực của Trung tâm DS-KHHGĐ TX Quảng Yên, các xã thuộc đề án đã tổ chức được 12 hội nghị với hơn 500 người tham dự. Bà Phạm Thị Thuỷ, Phó Giám đốc Trung tâm DS-KHHGĐ TX Quảng Yên, cho biết: "Trong công tác tuyên truyền, Trung tâm luôn chú trọng đổi mới hình thức để phù hợp với từng nhóm đối tượng như Liên hoan tuyên truyền viên dân số, toạ đàm, giao lưu, biểu diễn văn nghệ, tiểu phẩm, băng zôn, truyền thanh… Đồng thời, chú trọng công tác thăm hỏi, tư vấn trực tiếp nhằm thay đổi hành vi của người dân, cộng đồng dân cư và các đối tượng trong độ tuổi sinh đẻ thực hiện chính sách DS-KHHGĐ". Công tác tuyên truyền vận động thực hiện chính sách DS-KHHGĐ là một quá trình dân vận lâu dài, các cán bộ chuyên trách và các cộng tác viên dân số ở đây cũng phải thường xuyên "đến từng ngõ, gõ từng nhà". Không chỉ nói chuyện với các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh sản mà còn có cả thế hệ cha mẹ, ông bà của họ. Bởi trong gia đình, áp lực sinh con thứ 3 trở lên, đặc biệt là đối với những cặp sinh con một bề, nhiều khi xuất phát từ nhiều phía trong gia đình. Bên cạnh đó, do dân vùng biển sống không cố định nên công tác tuyên truyền cũng phần nào mang tính chất đặc thù. Chị Cao Thị Vân, chuyên trách dân số xã Liên Vị (TX Quảng Yên), chia sẻ: "Dân đi biển lâu lâu mới về đất liền nên để tuyên truyền tập trung rất khó. Vì vậy, hễ có dịp gặp họ là chúng tôi phải tranh thủ nói chuyện, tuyên truyền. Rồi đến tận nhà để hướng dẫn họ sử dụng các biện pháp tránh thai phù hợp, có khi phải phát một lúc mấy vỉ, vì chẳng mấy khi gặp được họ. Mỗi năm dự kiến có 2-3 đợt đặt vòng thì chúng tôi cũng dự kiến thời gian trước, thông báo với dân để họ sắp xếp thời gian. Đồng thời, xin số điện thoại của từng người để có đợt khám, CSSKSS thì gọi điện thông báo…".

Công tác chăm sóc sức khoẻ bà mẹ, trẻ em và SKSS cho phụ nữ các xã đảo, ven biển cũng được tăng cường đáng kể. Đến nay, hầu hết phụ nữ ở những vùng này đều đã được tiếp cận các dịch vụ CSSKSS, KHHGĐ hiện đại. Ngày 24, 25 hàng tháng, tại các trạm y tế phường, xã đều tổ chức tư vấn chăm sóc sức khoẻ cho phụ nữ mang thai, phụ nữ nuôi con nhỏ… Với những nỗ lực đó, qua một thời gian, người dân các xã đảo, ven biển cũng bắt đầu có những chuyển biến tích cực về mặt nhận thức trong công tác DS-KHHGĐ. Trong đó, nhiều cặp vợ chồng thống nhất chỉ sinh 2 con và khoảng cách giữa 2 lần sinh thưa ra để có điều kiện và thời gian để phát triển kinh tế, chăm sóc con tốt hơn.

Thy Phương