Người tiêu dùng cần biết cách tự bảo vệ mình

Hiện nay, các loại thực phẩm không rõ nguồn gốc, kém chất lượng, chứa chất độc hại… vẫn được bày bán tràn lan trên thị trường. Trong khi đó, một bộ phận không nhỏ người dân lại khá chủ quan, lơ là. Điều này đã dẫn đến việc ngộ độc thực phẩm vẫn xảy ra thường xuyên; trong đó, các vụ ngộ độc thực phẩm trong gia đình có chiều hướng tăng.

Để bảo đảm vệ sinh, an toàn trong mỗi bữa ăn, người tiêu dùng cần trang bị những kiến thức về chọn lựa thực phẩm an toàn. (Ảnh chụp tại chợ Hạ Long I).

Theo ông Nguyễn Minh Chung, Chi Cục trưởng Chi cục VSATTP tỉnh, tuy năm 2012,  toàn tỉnh chỉ xảy ra 6 vụ ngộ độc thực phẩm với 52 người bị ngộ độc, so với năm 2011, số vụ ngộ độc và người mắc đều đã giảm, thế nhưng trong số các vụ ngộ độc thực phẩm thì các vụ ngộ độc thực phẩm trong gia đình lại tăng hơn so với năm trước. Cụ thể, năm 2011, chỉ có 1 vụ ngộ độc thực phẩm trong gia đình thì năm 2012 có tới 3 vụ, cả 3 vụ đều là ngộ độc do ăn cá nóc. Đó còn chưa kể đến những trường hợp ngộ độc thực phẩm nhỏ lẻ với triệu chứng nhẹ hơn mà thông thường người dân sẽ tự điều trị tại gia đình hoặc có vào viện thì hồ sơ quản lý cũng chỉ ghi: Rối loạn tiêu hoá, tiêu chảy… Cũng theo ông Chung, thời gian qua, công tác đảm bảo VSATTP đã được Chi cục triển khai một cách đồng bộ. Các đơn vị, tổ chức đã quan tâm đến công tác này. Nhờ đó, đã giúp cho số vụ ngộ độc thực phẩm do thức ăn đường phố, ngộ độc trong các bếp ăn tập thể đã giảm đáng kể. Tuy nhiên, vấn đề VSATTP tại bếp ăn gia đình thì lại rất khó quản lý và kiểm soát. Để giải quyết vấn đề này, phụ thuộc rất nhiều vào kiến thức lựa chọn thực phẩm an toàn và bảo quản thực phẩm đúng cách của người nội trợ.

Theo thống kê của Cục An toàn vệ sinh thực phẩm, tỷ lệ người dân biết cách chọn đúng thực phẩm an toàn còn ở mức thấp. Vẫn còn nhiều người mua thực phẩm chất lượng kém, không rõ nguồn gốc, hoặc sử dụng lại thức ăn ôi thiu, chứa nhiều vi khuẩn, thậm chí là các thực phẩm có độc tố đã được cảnh báo, ngăn cấm sử dụng, gây ngộ độc cho các thành viên trong gia đình. Điển hình là trong cùng tháng 11, tại Hải Hà, và Móng Cái đã xảy ra 3 vụ ngộ độc phải nhập viện trong tình trạng khẩn cấp. Cả 3 vụ ngộ độc trên nguyên nhân đều do ăn cá nóc. Rất may là không có trường hợp nào tử vong, song đây cũng cảnh báo trước nguy cơ ngộ độc thực phẩm từ chính bữa ăn gia đình cũng như kiến thức trong việc chọn lựa thực phẩm an toàn.

Để hạn chế đến mức thấp nhất ngộ độc thực phẩm có thể xảy ra, bên cạnh những nỗ lực của các cơ quan, đoàn thể, tổ chức trong công tác đảm bảo VSATTP thì người tiêu dùng cũng phải biết cách tự bảo vệ mình khi chọn mua và sử dụng thực phẩm. Theo ông, người tiêu dùng cần phải nắm những kiến thức cơ bản về phân biệt thực phẩm còn tươi và đã ôi thiu; nên mua thực phẩm tại các cơ sở cố định, có địa chỉ rõ ràng, cơ sở có uy tín; chọn lựa, bảo quản thực phẩm một cách hợp lý, khoa học, không dùng thực phẩm có độc tố tự nhiên đã được cảnh báo như: Cá nóc, nấm độc… Người tiêu dùng cũng cần có kiến thức tự bảo vệ mình trước các dấu hiệu không bình thường sau bữa ăn như: Buồn nôn, hoa mắt, chóng mặt, tiêu chảy thì phải đến ngay cơ sở y tế gần nhất để chữa trị kịp thời…".

Tình hình ngộ độc thực phẩm và nguy cơ ô nhiễm thực phẩm đang là một trong những thách thức trong việc bảo đảm VSATTP hiện nay. Ngộ độc thực phẩm đã và đang đe doạ trực tiếp đến sức khoẻ, tính mạng người tiêu dùng, ảnh hưởng đến mọi hoạt động kinh tế, an sinh xã hội. Do đó, việc đẩy mạnh phòng, chống ngộ độc thực phẩm hiệu quả, bền vững đang đòi hỏi sự nỗ lực và sự hợp tác chặt chẽ, thường xuyên của các cấp, các ngành, các địa phương và của cả cộng đồng.

Nguyễn Thanh Tùng