Quảng Yên: Xây dựng và phát triển nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc

Thị uỷ Quảng Yên vừa tổ chức Hội nghị tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (khoá VIII) về "Xây dựng và phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc"…

Theo đó, trong 15 năm qua (1997-2012), việc tuyên truyền phổ biến và quán triệt sâu rộng các văn kiện của T.Ư Đảng đã giúp cho cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên và nhân dân thị xã nhận thức sâu sắc hơn về những quan điểm, nhiệm vụ xây dựng và phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, tạo sự đồng thuận trong nhân dân, góp phần thực hiện hiệu quả Nghị quyết Trung ương 5 khoá VIII. Qua đây, tạo môi trường xã hội lành mạnh để người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ, có điều kiện phát triển toàn diện cả về đạo đức, nhân cách, thể lực, kỹ năng học tập, lao động, bản lĩnh chính trị phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo về Tổ quốc.

Diễn viên các CLB thuộc Trung tâm Văn hoá – Thông tin TX Quảng Yên biểu diễn văn nghệ chào mừng Hội nghị tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (khoá VIII).

Thời kỳ đổi mới như một làn gió mới thổi vào các thôn xóm, khu phố, làm động lực thúc đẩy, nâng cao và thay đổi nhận thức về đời sống văn hoá, trình độ của nhân dân. Ý thức thường xuyên học tập, nâng cao trình độ hiểu biết, trình độ chuyên môn trong cán bộ, đảng viên và nhân dân ngày càng được nâng cao. Đến nay, đội ngũ cán bộ của thị xã đã được trẻ hoá và đạt chuẩn về trình độ chuyên môn. Tầng lớp thanh, thiếu niên và nhi đồng đã được phổ cập cấp học theo độ tuổi. Học sinh tốt nghiệp đại học và cao đẳng hàng năm tăng cao… Toàn thị xã có 99 dòng họ hiếu học, trong đó có 6 dòng họ được tỉnh công nhận dòng họ hiếu học. Lao động nông thôn được trang bị kiến thức trên các lĩnh vực lao động sản xuất, cơ bản đã tiếp thu được các kiến thức và khoa học kỹ thuật trồng trọt và chăn nuôi, thoát khỏi nếp nghĩ, tập quán lạc hậu trong canh tác nông nghiệp. Tỷ lệ lao động nông nghiệp đã qua đào tạo đạt 27%. Hầu hết các hộ gia đình đều có ý thức vươn lên làm giàu, thoát nghèo. Đến nay thị xã đã không còn hộ đói. Từ đó đã tác động mạnh mẽ đến các phong trào hoạt động văn hoá xã hội phát triển. Nếp sống văn minh, giữ gìn gia phong trong gia đình, dòng tộc, đoàn kết và tinh thần tương trợ trong cộng đồng dân cư được phát huy, phấn đấu xây dựng khu dân cư văn hoá. Tệ nạn xã hội được kiềm chế, trật tự an ninh xã hội được duy trì. Trên địa bàn xuất hiện ngày một nhiều các cá nhân điển hình, tiên tiến trên các lĩnh vực. Năm 1998, Quảng Yên có 15.551 hộ đạt tiêu chuẩn "Gia đình văn hoá", đạt 69,1% thì năm 2012 có 29.590/33.410 hộ gia đình đủ tiêu chí "Gia đình văn hoá", đạt 87,4%. Năm 1998 thị xã bắt đầu triển khai phong trào xây dựng "Làng Văn hoá","Khu phố Văn hoá"; đến năm 2012 đã có 103,179 thôn khu đạt danh hiệu "Làng Văn hoá", "Khu phố Văn hoá", đạt 57,5%. Triển khai phong trào từ năm 2004, đến nay các cơ quan đều đạt danh hiệu "Cơ quan Văn hoá".  

Thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang đã được các thôn xóm, khu phố hưởng ứng tích cực. So với năm 1998, việc tổ chức tang ma đã giảm và xoá được nhiều hủ tục lạc hậu; mỗi đám tiết kiệm được 60% kinh phí. Việc cưới cũng đã có sự chuyển biến, bình quân tiết kiệm được 40% kinh phí. Các lễ hội hàng năm được tổ chức khá tốt, bảo đảm an toàn, vui vẻ, lành mạnh trong đời sống tinh thần của nhân dân địa phương và du khách thập phương. Các phong trào xã hội: Sinh đẻ có kế hoạch, chăm sóc gia đình chính sách, chăm sóc trẻ em khuyết tật, cô đơn, phong trào đền ơn đáp nghĩa, giúp đỡ nhau xoá đói giảm nghèo… được các nơi tích cực hưởng ứng và ủng hộ.

Kinh tế từng bước ổn định và phát triển. Đời sống văn hoá tinh thần trong nhân dân lành mạnh, phong phú. Toàn thị xã có 19 câu lạc bộ sở thích hoạt động văn hoá văn nghệ, 64 CLB thể dục thể thao… Môi trường cảnh quan sạch đẹp. Đại bộ phận nhân dân chấp hành tốt chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Từ chỗ năm 2000 hộ nghèo là 6,2%, đến năm 2012 chỉ còn 2,6%; không còn nhà tranh tre dột nát. Trên 98% đường làng ngõ xóm được bê tông hoá. 100% các hộ được sử dụng điện và trên 90% hộ sử dụng nước hợp vệ sinh. Từ khi tái lập thị xã Quảng Yên, tháng 4-2012, bộ mặt đô thị đã có nhiều khởi sắc với các công trình phúc lợi công cộng như Trung tâm Văn hoá Thể thao Bắc cầu Sông Chanh, Quảng trường 25-4, các Nhà Văn hoá thôn – khu phố, hệ thống Truyền thanh Truyền hình thị xã, công viên, đường nội thị, vỉa hè được tu sửa, chỉnh trang đồng loạt. Vệ sinh môi trường trong các khu dân cư, nơi công cộng được cải thiện rất nhiều.

Ông Lê Đồng Sơn, Trưởng  Phòng Văn hoá Thông tin thị xã cho biết: Trong 15 năm qua, thị xã đã kiểm kê, lập hồ sơ lý lịch ban đầu cho 200 di tích LSVH trên địa bàn; đã kiểm kê văn hoá phi vật thể được 5.886 di tích với 1.625 hồ sơ; lập hồ sơ khoa học xếp hạng 35 di tích lịch sử Quốc gia (1 di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt); lập hồ sơ xếp hạng 18 di tích cấp tỉnh. Có 14 di tích quan trọng được lập qui hoạch tổng thể và dự án tôn tạo, trong đó nhiều di tích đã được Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch, UBND tỉnh, UBND thị xã và nhân dân đầu tư tu bổ, tôn tạo như: đền Trần Hưng đạo, miếu Vua Bà, bến đò cổ, đình Trung Bản, đền Trung Cốc, đình Cốc, đình Lưu Khê, chùa Yên Đông, đình Khoái Lạc… với tổng kinh phí gần 95 tỷ đồng. Ngoài ra 10 đình làng, 19 chùa làng, 19 đền miếu, văn chỉ, 23 di tích và 79 từ đường các dòng họ đã được nhân dân đóng góp kinh phí tu bổ, tôn tạo khang trang với tổng nguồn vốn gần 280 tỷ đồng..

Một số lễ hội đã được khôi phục lại sau nhiều năm mai một như: Lễ hội Xuống đồng, Lễ hội Đại kỳ phước của các làng. Lễ hội Tiên Công đã được lập hồ sơ khoa học đề nghị Bộ VH,TTDL công nhận Di sản văn hoá phi vật thể Quốc gia. Nhiều loại hình văn hoá phi vật thể có giá trị thuộc loại hình văn hoá ngôn từ, văn hoá chữ viết, văn hoá vật chất, văn hoá dân gian như hát đúm, hò biển, hát chèo, sắc phong, văn bia, câu đối, đại tự, phong tục tập quán, tín ngưỡng v.v… đã được sưu tầm, xuất bản thành sách phát hành để góp phần bảo tồn và tác huy tác dụng.

Năm 1998, Quảng Yên đã xây dựng Nhà Bảo tàng Bạch Đằng với 700m2 diện tích trưng bày, 400m2 diện tích sàn trưng bày với trên 2.000 tài liệu hiện vật các thời kỳ lịch sử cách mạng và các cuộc kháng chiến của vùng đất Bạch Đằng giang. Bên cạnh đó còn có phòng trưng bày các tác phẩm VHNT của các tác giả người Quảng Yên.

Quảng Yên còn là địa phương có truyền thống văn hoá – nghệ thuật lâu đời. 15 năm qua, cấp uỷ và chính quyền các cấp luôn quan tâm tới đội ngũ văn nghệ sĩ. Thành lập năm 1970, từ một Chi hội, Hội VHNT Yên Hưng đã phát triển thành Hội VHNT thị xã Quảng Yên, có 44 hội viên với 5 Ban chuyên môn: Ban Mỹ thuật, Ban Thơ văn – Lý luận phê bình văn học, Ban Nhiếp ảnh, Ban Âm nhạc, sân khấu và biểu diễn, Ban Văn nghệ dân gian. Các Ban hoạt động đồng đều, hàng năm xuất hiện nhiều tác giả, tác phẩm mới trên diễn đàn VHNT Quảng Ninh và cả nước.

Củng cố và hoàn thiện thể chế văn hoá, thị xã đã ban hành nhiều cơ chế chính sách khuyến khích các hình thức bảo trợ, tài trợ cho các hoạt động văn hoá thể thao như: lập Giải thưởng Bạch Đằng giang, hỗ trợ xuất bản, hỗ trợ các CLB hoạt động trong tổ chức tổng kết, khen thưởng, tổ chức các đêm thơ nhạc, triển lãm phục vụ các sự kiện chính trị và lễ hội. Đặc biệt năm 2010, UBND thị xã đã trao giải Văn nghệ Bạch Đằng giang lần thứ nhất cho các tác phẩm VHNT xuất sắc sáng tác về quê hương Quảng Yên được công chúng công nhận và đánh giá cao. Đây cũng là một địa phương cấp huyện đầu tiên của tỉnh và cả nước lập giải Văn nghệ địa phương ghi nhận những thành tựu của đội ngũ văn nghệ sĩ.

Các hội viên Hội VHNT thị xã đã sáng tác được hàng nghìn tác phẩm VHNT các thể loại. Đến nay đã xuất bản được 29 tập thơ, 5 tập truyện ngắn và ký, 6 tập sưu tầm, nghiên cứu văn nghệ dân gian, 2 chương trình thơ, ca nhạc với các ca khúc về quê hương Quảng Yên cùng hàng trăm buổi biểu diễn, hội diễn nghệ thuật quần chúng cấp Thị xã và cơ sở. Hàng năm có hàng trăm tác phẩm tranh, tượng, ảnh nghệ thuật tham gia 30 cuộc Triển lãm Mỹ thuật và ảnh Nghệ thuật ở Nhà Bảo tàng thị xã và Triển lãm các tỉnh trong khu vực, trong nước và quốc tế.

Nét nổi bật trong thực hiện Nghị quyết của thị xã là việc bảo tồn và phát huy giá trị các di sản văn hoá. Kết quả đó đã góp phần gìn giữ thuần phong mỹ tục, giáo dục đạo đức và là cơ sở để sáng tạo những giá trị mới làm phong phú, đa dạng đời sống tinh thần của nhân dân tạo nên diện mạo kinh tế – văn hoá xã hội vùng đất Bạch Đằng giang trong thời kỳ đổi mới…

Cẩm Phượng