Phát triển quỹ nhà ở: Vẫn còn những tồn tại, bất cập

Là một trong những địa phương được đánh giá có tốc độ đô thị hoá nhanh, đặc biệt là phát triển nhà ở tại các khu vực đô thị, tuy nhiên, hiện nay việc phát triển quỹ nhà ở trên địa bàn Quảng Ninh vẫn còn những bất cập, tồn tại.

Hiện nay, hầu hết các khu vực đô thị trên địa bàn tỉnh đã phủ kín quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2000, một số khu vực phát triển mạnh về kinh tế đã triển khai quy hoạch chi tiết 1/500, tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển nhà ở phù hợp với quy hoạch (giai đoạn 2011-2020 phấn đấu 100% các đô thị có Quy hoạch chung xây dựng được phê duyệt, tỷ lệ phủ kín quy hoạch chi tiết xây dựng tại các đô thị đạt 70%). Theo số liệu thống kê của Sở Xây dựng, hiện trên địa bàn tỉnh có khoảng 128 dự án khu dân cư – tái định cư và khu dân cư thương mại được quy hoạch, quy mô trên 3.700ha. Trên cơ sở các đồ án đã được thiết lập và phê duyệt, nhiều doanh nghiệp có chức năng đã chọn các khu vực để xây dựng nhà ở với nhiều phương thức đầu tư khác nhau. Tuy nhiên, trong thực tế nhiều dự án thực hiện chậm so với tiến độ được duyệt, một số dự án không triển khai hoặc cầm chừng. Qua thống kê cho thấy có 28 dự án cơ bản hoàn thành đầu tư hạ tầng kỹ thuật nhưng chỉ có 1 dự án đã bàn giao cơ sở hạ tầng cho địa phương quản lý, vận hành. Ngoài ra, còn có khá nhiều dự án bị thu hồi hoặc đã quá thời hạn thực hiện vẫn chưa triển khai thi công được. Đối với các dự án về khu dân cư – tái định cư và khu dân cư thương mại được quy hoạch thì việc triển khai cũng khá chậm trễ, không đáp ứng đúng với nhu cầu thực tế.

Một góc khu đô thị mới Bến Do (TP Cẩm Phả).

Một vấn đề tồn tại hiện này đó là tỷ lệ nhà ở chung cư được xây dựng mới tại các đô thị mới trên địa bàn tỉnh chiếm tỷ trọng rất nhỏ trong các dự án phát triển nhà ở. Cơ cấu nhà ở được xây dựng theo dự án so với quỹ nhà ở do dân tự xây dựng tại các khu vực đô thị còn thấp. Đặc biệt, thị trường thiếu hàng hoá có quy mô và giá cả phù hợp với đa số nhu cầu của người dân, đặc biệt thiếu loại hình nhà cho thuê. Hầu hết các căn hộ chung cư được đưa vào sử dụng ngay sau khi hoàn thành xây dựng, trong khi các nhà ở liền kề, biệt thự có tỷ lệ sử dụng thấp. Thời gian qua phần lớn nguồn cung về nhà ở chủ yếu do các hộ gia đình, cá nhân tự xây, việc phát triển nhà ở theo dự án tại các địa phương chủ yếu vẫn thực hiện hình thức chia lô, bán nền để người dân tự xây dựng nhà ở. Quy mô dự án vẫn còn nhỏ lẻ, chưa đảm bảo kết nối đồng bộ giữa các dự án với nhau và trong khu vực dẫn đến hình thành các dịch vụ đô thị vẫn chưa đáp ứng kịp nhu cầu của người dân, như thiếu hệ thống hạ tầng xã hội, thiếu kết nối hạ tầng chung. Đấy là chưa kể đến mặt kiến trúc, mỗi nhà thiết kế một kiểu. Mặt khác, các chương trình nhà ở xã hội mặc dù đã được quan tâm đầu tư và từng bước được triển khai trên địa bàn tỉnh, tuy nhiên, kết quả triển khai của các chương trình còn hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu trên thực tế như: Nhà ở công vụ, nhà ở học sinh, sinh viên các cơ sở đào tạo. Hiện trên địa bàn tỉnh mới có một số doanh nghiệp và các đơn vị của ngành Than đã quan tâm, tạo điều kiện cho CNLĐ có nhà ở để yên tâm công tác như Công ty CP Viglacera Hạ Long; Công ty CP Viglacera Đông Triều; Tập đoàn Hoàng Hà; Công ty CP Than Hà Lầm, Công ty Than Dương Huy, Công ty Than Nam Mẫu, Công ty Than Hạ Long, Công ty Than Quang Hanh, Công ty Than Hòn Gai… Tuy nhiên, thực tế hiện nay trên địa bàn tỉnh vẫn còn nhiều doanh nghiệp chưa có khu nhà ở tập trung nào dành riêng cho công nhân các khu, cụm công nghiệp. Cụ thể, tại một số cụm công nghiệp, do thiếu nhà ở, hàng trăm công nhân phải thuê nhà bên ngoài với giá cao, điều kiện sinh hoạt thiếu thốn, tạm bợ, có chỗ không đáp ứng nhu cầu cuộc sống tối thiểu, đó là chưa kể đến vấn đề an ninh trật tự ở các khu trọ. Bên cạnh đó, công tác cải tạo, xây dựng lại các chung cư cũ trong những năm vừa qua, mặc dù đã được triển khai cải tạo được một số nhà, tuy nhiên so với quỹ nhà ở thì kết quả đạt được là khá thấp, chưa tương xứng với quỹ nhà chung cư bị hư hỏng, xuống cấp trên địa bàn cũng như khả năng về tài chính của địa phương.

Để giải quyết những tồn tại trên, tỉnh đã xây dựng Đề án "Chương trình phát triển nhà ở tỉnh Quảng Ninh đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030". Đây là một trong những nội dung quan trọng để thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh. Theo Đề án, trong những năm tới, nhu cầu nhà ở cho công nhân các doanh nghiệp ngành Than tại Quảng Ninh là khoảng 4.600 căn nhà (tương đương khoảng 22.500 người). Đặc biệt, phát triển nhà ở tại đô thị trên địa bàn tỉnh là khuyến khích đầu tư phát triển nhà ở xã hội, phát triển loại nhà ở chung cư tại các đô thị, tập trung cải tạo xây dựng lại các khu tập thể, chung cư xuống cấp. Đối với khu vực nông thôn, phát triển nhà ở nông thôn gắn với mục tiêu chung về xây dựng nông thôn mới, tập trung hỗ trợ nhà ở cho các hộ nghèo, các hộ gia đình vùng sâu, vùng xa.

Hiểu Trân