Xây dựng kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại: Bốn lĩnh vực đột phá

Bốn lĩnh vực trọng tâm về xây dựng kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại theo Nghị quyết Trung ương 4 (hạ tầng giao thông, thuỷ lợi, điện và đô thị) đang được tỉnh Quảng Ninh tập trung triển khai thực hiện bằng những giải pháp mang tính đột phá. Vừa tạo nguồn lực cho đầu tư vừa thúc đẩy nhanh tiến độ để sớm đạt mục tiêu năm 2015 cơ bản trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại.

Đồng bộ, hiện đại trên cả bốn lĩnh vực

Một trong những việc mà tỉnh Quảng Ninh dành nhiều thời gian chỉ đạo trong thời gian qua đó là chuẩn bị cho triển khai các dự án giao thông trọng điểm như đường nối TP Hạ Long với đường cao tốc Hà Nội – Hải Phòng; sân bay Vân Đồn; nâng cấp cải tạo đường 18A đoạn Uông Bí – Hạ Long; đường cao tốc Hạ Long – Móng Cái… Cùng với kêu gọi nguồn lực đầu tư ngoài ngân sách, tỉnh đang rất tích cực trong xin chủ trương của Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương tạo tư duy đổi mới, phù hợp với cơ chế thị trường, tạo thuận lợi cho quá trình triển khai thực hiện. Đồng chí Nguyễn Minh Bạch, Giám đốc Sở Giao thông vận tải cho biết: Nghị quyết Trung ương 4 đã chỉ rõ mục tiêu về hạ tầng giao thông, bảo đảm kết nối các trung tâm kinh tế lớn với nhau và với các đầu mối giao thông cửa ngõ bằng hệ thống giao thông đồng bộ, năng lực vận tải được nâng cao, giao thông được thông suốt, an toàn. Trên cơ sở đó, những định hướng lớn về xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ đã được tỉnh xây dựng trong kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội giai đoạn 2011 – 2015 và đang trong tiến trình chuẩn bị, nghiên cứu và đưa vào trong Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế – xã hội tỉnh Quảng Ninh đến năm 2020, tầm nhìn đến 2030; Quy hoạch phát triển kết cấu hạ tầng kỹ thuật của tỉnh với sự tham gia của các đơn vị tư vấn nước ngoài để triển khai thực hiện trong niên độ của Quy hoạch dài hơn.

Cầu Bãi Cháy nối đôi bờ Hạ Long. Ảnh: Đỗ Giang

Trong tầm nhìn dài cho chiến lược hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại tỉnh đã xác định đối với hệ thống giao thông kết nối như đường bộ sẽ triển khai xây dựng một số tuyến cao tốc huyết mạch: Nội Bài – Hạ Long – Móng Cái; đường nối TP Hạ Long với đường cao tốc Hà Nội – Hải Phòng; hoàn thành dứt điểm nâng cấp QL18C lên cửa khẩu Hoành Mô,  tỉnh lộ 340 lên cửa khẩu Bắc Phong Sinh; QL4B kéo dài qua Khu Kinh tế Vân Đồn; đường nối QL18A với KCN cảng biển Hải Hà; đường Chợ Rộc – Bến Đò Lá – Tiền Phong; tuyến đường tránh phía Bắc TP Hạ Long; nâng cấp QL18A đoạn Uông Bí – Hạ Long. Xây dựng các tuyến đường ngang khác nối trục giao thông chính với các đô thị, các Khu công nghiệp, Khu kinh tế… Đẩy nhanh việc đầu tư xây dựng các tuyến kè, đường giao thông biên giới.  

Nhìn lại kết quả đầu tư cho hệ thống hạ tầng điện, nước phục vụ cho sản xuất và sinh hoạt, trong 6 năm (2005-2011) tỉnh đã dành trên 40% trong tổng số kinh phí chi cho đầu tư phát triển kinh tế để xây dựng và hỗ trợ lưới điện nông thôn, đầu tư cho lĩnh vực nông – lâm – ngư nghiệp, đê điều thuỷ lợi. Nguồn lực này đã đầu tư được khoảng 300 công trình, dự án lưới điện cấp thoát nước, thuỷ lợi nông – lâm – ngư nghiệp. Đến nay 100% số xã, phường, thị trấn trên toàn tỉnh đã có lưới điện và được sử dụng điện kể cả điện diesen. Quảng Ninh trở thành trung tâm sản xuất nhiệt điện lớn của cả nước, với tổng công suất các dự án nhiệt điện trên địa bàn dự kiến khoảng trên 5.700MW nhằm tận dụng nguồn nguyên liệu đầu vào tại chỗ, giảm chi phí vận chuyển. Trên cơ sở nền hạ tầng đã có tỉnh đang tập trung cho xây dựng mới các tuyến đường dây tải điện quan trọng đồng bộ với các trạm biến áp; đầu tư nâng cao chất lượng hệ thống điện lưới cho nông thôn, vùng sâu, vùng xa. Phấn đấu đến 2013 hoàn thành việc đưa điện lưới ra huyện đảo Cô Tô. Đến năm 2015 đưa điện lưới ra các xã đảo thuộc Khu kinh tế Vân Đồn, xã đảo Cái Chiên (Hải Hà). Riêng đối với định hướng phát triển hạ tầng thuỷ lợi và ứng phó với biến đổi khí hậu, tập trung đầu tư hoàn thiện hệ thống kênh, mương, hồ đập phục vụ cho sản xuất và sinh hoạt; hệ thống đê điều thuỷ lợi và hệ thống cấp thoát nước, xử lý nước thải đảm bảo vệ sinh môi trường cho đô thị và nông thôn. Đầu tư xây dựng mới, nâng cấp, củng cố các công trình thuỷ lợi phục vụ tưới, tiêu, nuôi trồng thuỷ sản, phòng chống lụt bão: Đê Hà Nam (Quảng Yên), hồ Khe Cát (Tiên Yên), hồ Tài Chi (Hải Hà), hồ Lòng Dinh (Vân Đồn) hệ thống hồ chứa nước trên các xã đảo Cô Tô… Các tuyến kè bảo vệ bờ sông biên giới, các công trình cấp nước tập trung, di dân biên giới, di dân chống sạt lở, các cơ sở dịch vụ hậu cần nghề cá, khu neo đậu cho tầu thuyền tránh, trú bão.    

Tháo "điểm nghẽn" bằng giải pháp đột phá

Mặc dù trong thời gian qua Quảng Ninh đã rất chủ động trong tạo nguồn lực cho đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng như chủ động ứng vốn ngân sách tỉnh để hoàn thành nâng cấp các tuyến đường quốc lộ, phối hợp với các địa phương để xây dựng những công trình giao thông kết nối vùng; công tác giải phóng mặt bằng được chỉ đạo quyết liệt, nhiều địa phương có những cách làm sáng tạo tạo được sự đồng thuận trong thực hiện phương châm Nhà nước và nhân dân cùng làm như Uông Bí, Quảng Yên, Hải Hà, Đông Triều… Tuy nhiên sự yếu kém, lạc hậu, thiếu đồng bộ, kém tính kết nối của hệ thống hạ tầng đang trở thành điểm nghẽn của quá trình phát triển. Nguyên nhân sâu xa được nhìn nhận nằm ở tư duy về phát triển kết cấu hạ tầng chậm đổi mới, chưa phù hợp với cơ chế thị trường, nguồn lực đầu tư vẫn chủ yếu dựa vào ngân sách Nhà nước, chưa huy động được nhiều nguồn lực ngoài nhà nước, chưa tạo được sự ủng hộ mạnh mẽ và chia sẻ trách nhiệm của toàn dân…

Để tháo những điểm nghẽn này Quảng Ninh đã xây dựng được các giải pháp đột phá và đang từng bước triển khai thực hiện. Đó là thuê tư vấn nước ngoài có uy tín, tầm cỡ có tầm nhìn mới lập các quy hoạch quan trọng trong đó có tính đến các phương án quy hoạch kết cấu hạ tầng. Tập trung làm tốt công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng tạo quỹ đất "sạch", coi đây là yếu tố quyết định đến môi trường thu hút đầu tư, thúc đẩy sản xuất kinh doanh phát triển; công tác lập dự án tiền khả thi và đề xuất xuất các ý tưởng, nhiệm vụ đầu tư đối với từng ngành, lĩnh vực theo những địa điểm cụ thể trước khi tiến hành công tác xúc tiến, kêu gọi và thu hút đầu tư, để tạo điều kiện cho các nhà đầu tư có thể nhanh chóng quyết định đầu tư. Phối hợp với các Bộ, ngành Trung ương đề nghị Chính phủ nghiên cứu xây dựng cơ chế, chính sách huy động và tập trung nguồn lực hỗ trợ đầu tư cho các vùng kinh tế trọng điểm, vùng lãnh thổ đặc biệt đã được Chính phủ xác định để tạo điều kiện thu hút, kích thích các thành phần kinh tế tham gia đầu tư phát triển nhằm tạo nguồn và nuôi dưỡng nguồn thu chiến lược. Đẩy mạnh và quyết liệt thực hiện cải cách hành chính, trọng tâm là thủ tục hành chính và công tác cán bộ; tăng cường quản lý trong lĩnh vực quy hoạch, xây dựng, đất đai và tài nguyên môi trường theo hướng bảo đảm thông thoáng, thuận lợi, khắc phục phiền hà và giảm chi phí cho các nhà đầu tư. Tiếp tục hoàn thiện xây dựng chính quyền điện tử, trước hết là củng cố cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin và truyền thông cơ bản cần thiết cho Chính quyền điện tử, kết nối các sở, ban, ngành, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh.

Lan Hương