Doanh nghiệp nhỏ và vừa: Một năm nhiều thách thức

Do suy thoái kinh tế hoạt động sản xuất, kinh doanh của hầu hết các doanh nghiệp đều bị chững lại, rất nhiều doanh nghiệp đã buộc phải rút lui khỏi thị trường. Tuy nhiên, trước những khó khăn đó, các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) trên địa bàn tỉnh đã không ngừng tìm kiếm các giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn, ổn định sản xuất, giữ vững trên thị trường.

Nhiều khó khăn

"Hàng tồn kho, khả năng tiếp cận vốn và tái cơ cấu, đó là những vấn đề khó khăn nhất của các doanh nghiệp khiến các doanh nghiệp đứng thì dễ ngã mà bước tiếp thì không vững. Phải khẳng định rằng chưa bao giờ các DNNVV lại gặp khó khăn như hiện nay", ông Nguyễn Lương Tá, Chủ tịch Hiệp hội DNNVV Quảng Ninh cho biết. Tính hết năm 2012, toàn tỉnh có 8.293 doanh nghiệp nhỏ và vừa đăng ký và có giá trị pháp lý. Tuy nhiên, số doanh nghiệp thực tế hoạt động là 6.489 doanh nghiệp, chiếm 75%. Số doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động chiếm 5%, đăng ký giải thể chủ động 7% và 13% bỏ địa chỉ, không hoạt động, chờ giải thể. Số lượng các doanh nghiệp gặp khó khăn, suy giảm sản xuất tiếp tục tăng, năm 2012 có khoảng 8,5% số doanh nghiệp rút khỏi thị trường. Số doanh nghiệp bỏ địa chỉ, không hoạt động nhưng không thực hiện thủ tục giải thể là 690 doanh nghiệp, tăng cao hơn gấp 13 lần năm 2011. Năm 2012, toàn tỉnh chỉ có 882 doanh nghiệp thành lập mới, giảm 27,6% so với cùng kỳ, tổng vốn đăng ký là 4.775 tỷ đồng. Bài toán về thiếu vốn sản xuất là bài toán chung của hầu hết các doanh nghiệp hiện nay. Song khi bài toán về vốn sản xuất chưa có lời giải thì các doanh nghiệp lại phải đối mặt với khó khăn khác đó là giá vật tư, nguyên liệu đầu vào liên tục tăng.

Vệ sinh vỏ chai tại cơ sở sản xuất Bia Thăng Long (TP Uông Bí).

Cùng với đó, sức mua giảm, thị trường tiêu thụ tiếp tục thu hẹp làm cho lượng hàng tồn kho tích luỹ, tỉ lệ ứ đọng hàng tồn kho ngày càng lớn, khiến cho các doanh nghiệp nếu có vay được vốn cũng không thể hấp thụ, khó khăn lại càng gia tăng với việc các doanh nghiệp không thể tìm ra giải pháp kích cầu. Lượng hàng tồn kho lớn, năng lực tài chính yếu, tài sản thế chấp không đảm bảo,… đó là nguyên nhân khiến các DNNVV khó tiếp cận được vốn trong khi các ngân hàng đang thực hiện chính sách thắt chặt tín dụng. Bên cạnh đó, việc thanh quyết toán các công trình sau khi hoàn thiện thi công rất chậm, nhất là các công trình có vốn nhà nước, trong khi thông thường các doanh nghiệp phải bỏ vốn ra trước để thi công xây dựng. Điều đó khiến các doanh nghiệp càng "khốn đốn", đặc biệt là  các doanh nghiệp hoạt động lĩnh vực xây dựng. Đó là chưa kể đến những chi phí về thuê nhân công, mặt bằng; tiêu hao máy móc và các loại thuế… không ngừng gia tăng. Chính điều đó đã tạo thành cái vòng luẩn quẩn khiến cho các DNNVV đang phải tìm cách đối phó, tháo gỡ khó khăn.

DNNVV "tự cứu" mình

Tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, hỗ trợ thị trường, thời gian qua, tỉnh Quảng Ninh cũng đã chủ động thực hiện một số các giải pháp, chính sách nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Cụ thể, các cấp, các ngành, các địa phương đã chủ động gặp gỡ, đối thoại với các doanh nghiệp; ban hành Quyết định 1170 quy định đơn giá thuê đất, thuê mặt nước trên địa bàn tỉnh; nghiên cứu xây dựng quy định hỗ trợ lãi suất cho một số doanh nghiệp có sử dụng nhiều lao động, doanh nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp, đầu tư xây dựng; giải quyết hoàn thuế giá trị gia tăng kịp thời, thành lập Hiệp hội doanh nghiệp Quảng Ninh…

Cùng với những giải pháp tháo gỡ khó khăn của Chính phủ và tỉnh trong thời gian qua, để vượt qua khó khăn, ổn định sản xuất, phần lớn các doanh nghiệp đều phải thực hiện chính sách tiết giảm chi phí sản xuất, cân đối nguyên liệu đầu vào, không ngừng tìm kiếm thị trường, cân nhắc mở rộng hoạt động sản xuất, huy động vốn đầu tư. Ông Nguyễn Hữu Thuỷ, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp trẻ Quảng Ninh cho biết: "Có thể nói để giải quyết khó khăn, mấu chốt vẫn là đầu ra cho sản phẩm. Bởi khi đầu ra cho sản phẩm chưa có thì khả năng hấp thụ vốn của các doanh nghiệp cũng rất hạn chế. Điều đó khiến cho nhiều DNNVV trên địa bàn tỉnh đang đứng trên bờ vực phá sản. Do đó, các doanh nghiệp trong Hội đều quan tâm đến việc mở rộng thị trường nội địa và nước ngoài, hạ giá thành sản phẩm để tiêu thụ sản phẩm, giải quyết hàng tồn kho. Cùng với đó các doanh nghiệp đều thực hiện cắt giảm chi tiêu, hạn chế tối đa lãng phí, tổ chức quản trị và phân chia rủi ro. Để tăng doanh số bán hàng, giải quyết lượng hàng tồn, đặc biệt là trong những tháng cuối năm, nhiều doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực thương mại, dịch vụ đều đồng loạt thực hiện các chương trình khuyến mãi. Theo đó, các doanh nghiệp triển khai khuyến mãi giảm giá từ 5%-50%, tuỳ từng mặt hàng, tặng cho khách hàng những phần quà hấp dẫn, triển khai các gian hàng đồng giá như: Công ty CP TMSX Quảng Long, Công ty TNHH Bài Thơ…

Mặc dù còn nhiều khó khăn trước mắt song tin chắc rằng với những cố gắng và nỗ lực của doanh nghiệp với sự đồng hành, hỗ trợ của tỉnh, các doanh nghiệp sẽ vượt qua được giai đoạn khó khăn hiện nay, ổn định sản xuất, không ngừng phát triển.

Cao Quỳnh