Công tác quan trắc và phân tích môi trường: Đóng góp tích cực trong bảo vệ môi trường

Trung tâm Quan trắc và Phân tích môi trường (Sở Tài nguyên và Môi trường) dù vận hành hoạt động chưa lâu nhưng đã có rất nhiều đóng góp tích cực trong công tác bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh.

Cán bộ Trung tâm Quan trắc và Phân tích môi trường thực hiện quan trắc môi trường không khí tại KCN Cái Lân (TP Hạ Long).

Để phục vụ cho hoạt động chuyên môn của ngành, trong thời gian qua, Trung tâm đã được đầu tư nhiều trang thiết bị mới hiện đại như: Trạm quan trắc, phân tích môi trường nước và không khí di động. Đây là các trạm quan trắc môi trường tự động được đặt trên xe ô tô chuyên dụng với các module đo các thông số môi trường không khí như module phân tích khí lưu huỳnh oxit, nitơ oxit…; module phân tích bụi và module phóng xạ cùng với hệ thống quan trắc vi khí hậu như nhiệt độ, độ ẩm không khí, tốc độ gió, bức xạ mặt trời và hệ thống thu thập, quản lý và lưu giữ số liệu đi kèm. Đặc biệt, các trạm quan trắc môi trường tự động, di động cho kết quả phân tích có độ chính xác cao, hạn chế các sai số do thời gian bảo quản, vận chuyển mẫu về phòng thí nghiệm, thêm vào đó có thể hoạt động liên tục trong một thời gian dài phục vụ theo dõi diễn biến liên tục các vùng, khu vực của tỉnh. Do đặc điểm của hệ thống thiết bị nên trạm có thể di chuyển tới các địa hình khác nhau như: Dọc chiều dài bờ sông, các khai trường khai thác than, đầu hoặc cuối hướng gió nhà máy sản xuất công nghiệp nên đánh giá đúng bản chất của nguồn ô nhiễm, mức độ lan toả, hiện trạng nơi tiếp nhận… Đến nay, Trung tâm đã thực hiện được hàng nghìn điểm quan trắc môi trường nước và không khí; thường xuyên lập cập nhật dữ liệu và lưu giữ dữ liệu, theo dõi những biến động về môi trường thuộc các ngành, địa phương…

Ngoài các trạm quan trắc môi trường di động, Trung tâm Quan trắc và Phân tích môi trường còn được trang bị các thiết bị đo những thông số ngoài hiện trường cho kết quả nhanh, chính xác, kịp thời như thiết bị đo khí độc, khí thải công nghiệp, khí cháy, máy sắc ký ion hiện trường, phân tích kim loại nặng hiện trường, các thiết bị xách tay phân tích các thông số lý học, hoá học và sinh học môi trường như nhiệt độ, độ pH, độ mặn. Bên cạnh đó các thiết bị tại phòng thí nghiệm phân tích gồm các thiết bị như: Máy sắc ký khí khối phổ GC/MS dùng để phân tích định tính và định lượng các chất trong môi trường. Đây là một thiết bị mạnh có thể phân tích được các chất trong môi trường từ vô cơ đến hữu cơ như CO, dầu, hoá chất bảo vệ thực vật, dioxin. Nhờ chú trọng đầu tư theo hướng phát triển bền vững, năng lực nghiên cứu, ứng dụng công nghệ của Trung tâm không ngừng được nâng cao. Hiện nay, Trung tâm có khả năng phân tích được 25 phép thử theo tiêu chuẩn ISO/IEC 17025:2005 với mã số công nhận là VILAS 396; phân tích hầu hết các kim loại nặng trong mẫu đất, bùn thải và phân tích các chỉ tiêu CO, SO2, NO2, bụi… trong môi trường không khí. Có thể nói, hoạt động quan trắc và phân tích môi trường của Trung tâm góp phần hỗ trợ công tác quản lý môi trường được thể hiện trên nhiều lĩnh vực. Đặc biệt là hoạt động quan trắc, phân tích các chỉ tiêu môi trường (môi trường xung quanh, nguồn thải của các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ…) phục vụ cho xây dựng báo cáo hiện trạng môi trường. Hàng năm đơn vị tư vấn cho khoảng 100 dự án, cơ sở sản xuất liên quan đến lập báo cáo đánh giá tác động môi trường, phương án ứng cứu sự cố tràn dầu, dự án phục hồi cải tạo mỏ sau khai thác khoáng sản… Đồng thời tiến hành quan trắc môi trường thường xuyên một số dự án lớn trên địa bàn tỉnh như: Quan trắc môi trường các Nhà máy Xi măng Thăng Long, Hạ Long, Nhiệt điện (Cẩm Phả, Mông Dương 1, Hà Khánh, Uông Bí, Mạo Khê) và quan trắc định kỳ cho các đơn vị ngành Than.

Để tăng hiệu quả hoạt động trong quá trình CNH-HĐH, đặc biệt là nâng cao năng lực cạnh tranh của đơn vị trong hoạt động tư vấn, dịch vụ, thời gian tới Trung tâm tiếp tục xây dựng dữ liệu môi trường, tham gia sâu vào các chương trình, dự án môi trường của tỉnh và phối hợp với các tổ chức khoa học – công nghệ. Khai thác phần mềm quản lý dữ liệu quan trắc môi trường để phục vụ công tác bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh hiệu quả hơn.

Hiểu Trân