Gian nan thu hồi nợ thuế hải quan tại Móng Cái, Quảng Ninh

Là cửa khẩu biên giới đường bộ, hoạt động XNK hàng hóa qua Móng Cái thông thường chỉ phù hợp với các doanh nghiệp nhỏ và vừa, giá trị mỗi lô hàng không lớn. Bù lại, hoạt động này rất sôi động và từ đây phát sinh khoản nợ "khủng" thuế XNK rất khó đòi. Trong đó, phần lớn là doanh nghiệp có trụ sở địa phương khác, chây ỳ hoặc cố tình không trả nợ. Số liệu thống kê cho thấy, tại thời điểm này, Chi cục Hải quan Móng Cái có 39 doanh nghiệp nợ thuế, với tổng số nợ là 37,9 tỷ đồng phát sinh từ trước trước năm 2007.

Sau khi tổng hợp và phân tích cụ thể đặc điểm, tình hình các “con nợ”, Hải quan cửa khẩu Móng Cái đã đi đến quyết định: cần phải thực hiện điều tra, xác minh theo nhiều hướng khác nhau mà không dựa vào khai báo của doanh nghiệp. Theo đó, chi cục đã phối hợp, chuyển toàn bộ hồ sơ, danh sách các doanh nghiệp trốn thuế, bỏ trốn tại địa chỉ kinh doanh cho lực lượng Công an trên địa bàn để tiến hành khởi tố hình sự. Đối với các đơn vị phát sinh nợ thuế mới, chi cục chủ động thành lập các đoàn công tác xuống làm việc trực tiếp tại trụ sở doanh nghiệp hoặc gửi thông báo bằng văn bản đôn đốc nộp thuế đúng hạn. Cách làm quyết liệt này đã bước đầu phát huy tác dụng.

Tính đến 11/2012, Hải quan cửa khẩu Móng Cái đã thu hồi được trên 1,2 tỷ đồng tiền nợ thuế. Con số thật khiêm tốn so với tổng nợ gần 38 tỷ đồng mà chi cục phải thu hồi. Nhưng để có được kết quả này là cả một quá trình gian nan, nhất là khi hành vi trốn thuế đã thành "ý chí" của con nợ.

Bài học rút ra từ việc thu hồi nợ thuế ở Hải quan cửa khẩu Móng Cái là nhà nước cần xem xét hạn chế danh mục hàng hóa được ân hạn thuế. Thậm chí, có thể xóa bỏ chính sách ân hạn đối với hàng hóa XNK với mục đích kinh doanh thương mại. Bởi thực tế đã chứng minh, nhiều doanh nghiệp thật sự đã lợi dụng chính sách này, nhập khẩu chỉ là cớ để chiếm đoạt tiền thuế hải quan. Chỉ cần thông quan và được ân hạn thuế sau một lần nhập khẩu là doanh nghiệp đã… mất dạng