Phát triển nhà ở khu vực đô thị: Thiếu đồng bộ trong nhiều khâu

Quảng Ninh được đánh giá là một trong những địa phương hiện đang có tốc độ phát triển nhà ở tại các khu đô thị khá nhanh. Tuy nhiên, bên cạnh những mặt thuận lợi, việc phát triển nhà ở khu vực này cũng đang tồn tại khá nhiều bất cập. Nguyên nhân chính vẫn là do sự thiếu đồng bộ trong nhiều khâu.

Một góc khu đô thị mới Cột 5 – Cột 8 phường Hồng Hà (TP Hạ Long)

Triển khai dự án – chậm và thiếu tính kết nối

Theo khảo sát của Sở Xây dựng về tình hình phát triển các khu đô thị trên địa bàn tỉnh cho thấy, hầu hết các đô thị đã phủ kín quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2000; một số khu vực phát triển mạnh về kinh tế đã triển khai quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 (phân khu chức năng). Đây là một trong những điều kiện thuận lợi cho việc phát triển nhà ở phù hợp với quy hoạch. Trên cơ sở các đồ án đã được thiết lập và phê duyệt, nhiều doanh nghiệp đã lựa chọn các khu vực để xây dựng nhà ở với nhiều phương thức đầu tư khác nhau. Tuy nhiên, có thể thấy là việc đầu tư xây dựng – kinh doanh hạ tầng đô thị triển khai chậm. Nhiều dự án thực hiện chậm so với tiến độ được phê duyệt, một số dự án không triển khai hoặc đầu tư cầm chừng. Cụ thể, theo thống kê, trong số 28 dự án trên địa bàn hiện đã cơ bản hoàn thành đầu tư hạ tầng kỹ thuật thì mới chỉ có 1 dự án đã bàn giao cơ sở hạ tầng cho địa phương quản lý, vận hành; đến thời điểm này, 99 dự án liên quan đến phát triển khu đô thị mặc dù đã được gia hạn, nhưng vẫn chậm tiến độ và đang triển khai thi công. Bên cạnh đó, còn có khá nhiều dự án bị thu hồi hoặc đã quá thời hạn thực hiện vẫn chưa triển khai thi công được. Đối với các dự án về Khu dân cư – tái định cư và Khu dân cư thương mại được quy hoạch thì việc triển khai cũng khá chậm trễ, không đáp ứng đúng với nhu cầu thực tế.

Bên cạnh đó, phát triển nhà ở tại khu đô thị hiện vẫn thiếu sự đồng bộ từ công tác quy hoạch dẫn đến thực trạng, phần lớn nguồn cung về nhà ở chủ yếu do các hộ gia đình, cá nhân tự xây dựng. Việc phát triển nhà ở theo dự án tại địa phương vẫn thực hiện hình thức chia lô, bán nền để người dân tự xây dựng nhà ở, quy mô các dự án rất nhỏ lẻ. Do đó, không thể bảo đảm kết nối đồng bộ giữa các dự án với nhau và trong khu vực. Điều này dẫn đến tình trạng sau khi dự án được hoàn thành thì các dịch vụ đô thị vẫn chưa đáp ứng kịp nhu cầu của người dân.

Xây dựng quỹ nhà ở chưa đáp ứng được nhu cầu thực tiễn

Cùng với việc kết cấu các khu đô thị lỏng lẻo, rời rạc thì tình trạng mất cân đối về tỷ trọng các loại nhà ở đô thị cũng đang diễn ra phổ biến. Tỷ lệ nhà ở chung cư được xây dựng mới tại các đô thị mới trên địa bàn tỉnh chiếm tỷ trọng rất nhỏ trong các dự án phát triển nhà ở. Cơ cấu nhà ở được xây dựng theo dự án so với quỹ nhà ở do dân tự xây dựng tại khu vực đô thị còn thấp. Hầu hết các căn hộ chung cư được đưa vào sử dụng ngay sau khi hoàn thành xây dựng, trong khi các nhà ở liền kề, biệt thự có tỷ lệ sử dụng rất thấp.

Đối với công tác cải tạo, xây dựng lại các chung cư cũ, hiện số nhà ở chung cư trên địa bàn tỉnh (gần 4.000 căn hộ) chỉ đứng sau TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và TP Hải Phòng, tức là địa phương có số chung cư cao thứ 4 so với cả nước. Mặc dù, trong những năm vừa qua, UBND tỉnh, các sở, ban, ngành cũng như các thành phố, thị xã của tỉnh cũng đã triển khai cải tạo được một số nhà, tuy nhiên so với quỹ nhà ở thì kết quả đạt được là khá nhỏ, chưa tương xứng với quỹ nhà chung cư bị hư hỏng, xuống cấp trên địa bàn cũng như khả năng về tài chính của địa phương.

Để giải quyết vấn đề nhà ở tại đô thị, tăng cường tính kết nối quy hoạch cũng như đáp ứng nhu cầu về nhà ở cho nhiều đối tượng người dân, thời gian qua, nhiều chương trình phát triển nhà ở xã hội cũng đã từng bước được triển khai thực hiện trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, kết quả triển khai của các chương trình còn rất hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu trên thực tế như nhà ở công vụ, nhà ở cho học sinh, sinh viên các cơ sở đào tạo. Xây dựng quỹ nhà ở đô thị vẫn chưa thể đáp ứng được với yêu cầu thực tiễn đời sống đặt ra.

Theo định hướng phát triển, Quảng Ninh phấn đấu đến năm 2015 sẽ tăng tỷ lệ nhà ở chung cư tại khu vực đô thị đạt 17%; đến năm 2020 đạt 20% diện tích nhà ở đô thị. Tuy nhiên, với sự phát triển thiếu tính đồng bộ trong nhiều khâu như hiện nay, mục tiêu này rất khó để hoàn thành. Được biết, để có quy hoạch rõ ràng, cụ thể và xây dựng định hướng phát triển nhà ở đô thị, Sở Xây dựng hiện nay đã hoàn thành Đề án Chương trình phát triển nhà ở tỉnh Quảng Ninh đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 với nhiều giải pháp triển khai tháo gỡ những khó khăn bất cập hiện nay.

Hồng Nhung