Hậu quả từ “Tín dụng đen”

Không thủ tục rườm rà, không tài sản thế chấp, chỉ cần có người giới thiệu, hoặc đơn giản nhất là tấm Chứng minh nhân dân là người Hạ Long, khách có thể vay hàng chục triệu đồng, thậm chí cả trăm triệu nếu có uy tín. Nhưng khi tiền đã cầm trên tay rồi, sự việc sẽ không còn đơn giản như vậy nữa…

Khi ngành ngân hàng đang rơi vào thời kỳ "khủng hoảng", thì nhóm "tín dụng đen", cho vay nặng lãi lại có vẻ "phất". Kẻ có nhu cầu vay  nhiều, người cho vay cũng không hiếm. Nếu khách thực sự có nhu cầu, có thể gặp những "ông chủ nhà băng" ở bất cứ đâu. Từ những quán nước chè đầu đường xó chợ, đến cửa hiệu cầm đồ, hay trong những ngôi nhà không treo biển công ty, "Một vốn… mười bốn lời", nhóm "tín dụng đen", cho vay nặng lãi hình thành ngày càng nhiều, tha hồ tác yêu tác quái giữa hàng nghìn khách hàng thấp cổ bé miệng.

V.Q.D. (phường Hồng Hà, TP Hạ Long) là một trong những khách hàng như thế. Dù chưa có việc làm ổn định, lại không có tài sản cá nhân gì đáng kể, nhưng cách đây nửa năm, D. cũng đã vay được số tiền 40 triệu đồng từ một đối tượng cho vay nặng lãi. Kể từ ngày cầm số tiền đó cho đến nay, cứ mỗi ngày D. mất 200 nghìn đồng tiền lãi, 10 ngày phải đóng lãi một lần, tổng cộng 1 tháng D. mất 6 triệu đồng tiền lãi, không thiếu một xu. "Khi bí tiền thì số lãi 200 nghìn đồng/ngày em không hề suy nghĩ, chỉ đến khi cứ 10 ngày phải lo 2 triệu đóng lãi mới làm cho em cực kỳ mệt mỏi, trong khi đó số tiền gốc 40 triệu đồng thì chưa trả được và đến nay em cũng không biết chính xác là nó đội lên đến bao nhiêu"  – D. nói với vẻ mặt thống khổ. Không phải ngày nào D. cũng kiếm đủ 200.000 đồng để trả lãi, nợ gốc cộng với lãi mẹ đẻ lãi con, nên số tiền nợ bị cộng dồn lên, khiến "giấc mơ" trả hết nợ của D. vẫn rất xa vời.

Với bà B. (phường Cao Thắng, TP Hạ Long), người có nhiều năm "kinh nghiệm" cho vay nóng, nhưng mới đây cũng phải ngồi trong nhà tạm giữ Công an TP Hạ Long. Là người cho vay lãi, nhưng bà B. cũng đi vay lại của nhiều nhóm "tín dụng đen" khác. Khi các khoản nợ gốc bà chưa đòi được của khách hàng, thì chính bà cũng bị những chủ nợ ráo riết tìm. Dù đã bán tống tháo 2 ngôi nhà, bà B. cũng không đủ để trả hết nợ cho nhóm đối tượng này, bà đành bỏ trốn ra tỉnh ngoài. Theo quy định của pháp luật, khi có giao dịch dân sự là vay nợ mà bỏ trốn khỏi nơi cư trú thì có dấu hiệu lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. Lúc đó, đối tượng hoạt động "tín dụng đen" sẽ tố cáo đến cơ quan công an; cơ quan công an sẽ điều tra, xác minh, nếu đủ căn cứ, sẽ truy tố người vay nợ về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Thế là, người vay đã mắc mưu đối tượng cho vay nặng lãi. Theo một người trong nghề "tín dụng đen" thì đây là chiêu "mượn tay pháp luật" để thu hồi nợ một cách hợp pháp.

Những đối tượng hoạt động cho vay "tín dụng đen" luôn có một đội ngũ "tay dài" (có vũ khí) để giải quyết những vụ "nợ xấu" (trả lãi và gốc không đúng hẹn). Trường hợp bà Nguyễn Thị Hoàng (60 tuổi, trú tổ 4, khu 12, phường Việt Hưng, TP Hạ Long) là một ví dụ điển hình. Trong quá trình làm ăn, bà Hoàng có vay 80 triệu đồng của một đối tượng cho vay nặng lãi. Ban đầu, lãi suất chỉ 1.000 đồng/triệu đồng/tháng, nhưng 2 tháng sau, đối tượng cho vay đã tăng lãi suất lên 7.000 đồng. Do không thể trả đầy đủ, đúng hẹn với mức lãi suất cao như vậy, bà Hoàng đã bị chủ nợ cho người đến tận nhà, dùng gậy, súng uy hiếp, đánh trọng thương phải đi Bệnh viện Bãi Cháy cấp cứu.

Không chỉ "biểu dương" lực lượng để thị uy, với những trường hợp cho vay số tiền lớn, đối tượng "tín dụng đen" còn yêu cầu người vay phải viết khế ước bán nhà, bán tài sản có giá trị cao. Đến hạn, người vay không trả được, chúng sẽ cho "nhân viên" đến càn quấy. Người vay hoặc là chấp nhận gán nhà cửa, xe cộ với giá rẻ để trả nợ hoặc là sợ hãi, bỏ trốn.

Làm thế nào để xử lý hình sự những đối tượng cho vay nặng lãi? Điều 163 Bộ luật Hình sự 2009 quy định: Tội cho vay nặng lãi "Người nào cho vay với mức lãi suất cao hơn mức lãi suất cao nhất mà pháp luật quy định từ mười lần trở lên có tính chất chuyên bóc lột…". Để tránh bị xử lý về hành vi này, các đối tượng hoạt động "tín dụng đen" khi vay tiền, khi cho vay tiền đều không ghi lãi suất; hầu hết người vay đều không dám báo công an, nên cơ quan công an rất khó để xử lý hành vi cho vay nặng lãi này. Biết rõ "tín dụng đen" là hoạt động phi pháp, nên các đối tượng tìm mọi cách để trốn tránh pháp luật. Nếu người vay không cảnh giác, rất dễ rơi vào cái bẫy của chúng, để rồi trở thành người phạm pháp mà vẫn bị buộc phải trả nợ.

Hoà Phu