Thôn Pẹc Nả và Lục Phủ (xã Bắc Sơn, TP Móng Cái): Nguy cơ 50% lúa bị mất trắng

Đang ở thời điểm lúa cấy vụ mùa bước vào giai đoạn bón thúc và tỉa giặm, rất cần nước tưới để phát triển, thế nhưng hàng chục ha lúa của bà con thôn Pẹc Nả và Lục Phủ (xã Bắc Sơn) đang trong tình trạng khô hạn nghiêm trọng. Nhiều đám lúa úa vàng và lá bắt đầu bị cháy khô. Tình trạng này nếu kéo dài thêm chừng hơn tuần nữa thì gần như 50% diện tích lúa của hai thôn này có nguy cơ bị mất trắng. Mà nguyên nhân chính là do hệ thống kênh mương trên địa bàn hai thôn đã quá xuống cấp không thể đưa dẫn nước về phục vụ cho sản xuất.

Mương không nước

Được xây dựng từ năm 1999, theo dự án di dân vùng giáp biên của Bộ Quốc phòng, hệ thống kênh mương nội đồng tại hai thôn Pẹc Nả và Lục Phủ có vai trò cung cấp nước tưới tiêu cho khoảng 86ha diện tích đất canh tác của hai thôn. Với chiều dài là 25km nhưng hiện nay có tới 10km đang bị xuống cấp nghiêm trọng. Qua quan sát của chúng tôi thấy tại khu vực thôn Pẹc Nả, nhiều đoạn mương bị vỡ thành từng mảng lớn hoặc bị nứt, bị bục đế làm cho một lượng nước lớn bị thất thoát. Có những đoạn mương đã quá lâu ngày không có nước; đất đá, cây cối mọc trùm toàn bộ. Còn đối với hệ thống kênh mương tại thôn Lục Phủ xuống cấp nghiêm trọng hơn khi nhiều đoạn kênh mương bám theo sườn đồi bị sạt lở; nhiều đoạn bị đứt gãy, nằm chỏng chơ… Sự xuống cấp của hệ thống kênh mương nội đồng của hai thôn Pẹc Nả và Lục Phủ, xã Bắc Sơn đã và đang làm cho gần 50% diện tích đất canh tác khu vực này bị thiếu nước tưới tiêu, có nguy cơ mất trắng.

Nhiều diện tích lúa của bà con đang bị nứt nẻ, khô cằn.

Nỗi niềm người nông dân

Bà Lình A Lỷ, ở thôn Pẹc Nả bức xúc: Cây lúa đang trong thời kỳ làm đòng, trổ bông thế nhưng lúc nào cũng trong tình trạng thiếu nước. Cũng cấy giống lúa này ở nhiều địa phương khác năng suất lúa đạt tới 2-3 tạ/sào nhưng với gia đình tôi và nhiều hộ dân trong thôn chưa bao giờ đạt được hơn 1 tạ/sào mà nguyên nhân chính vẫn là do thiếu nước. Như nhà tôi cấy gần 5 sào lúa vụ này thế nhưng đến thời điểm này có thể khẳng định gần như mất trắng do khô hạn. Một người dân khác cho biết thêm, trước tình trạng xuống cấp nghiêm trọng của hệ thống kênh mương, nhân dân đã nhiều lần kiến nghị lên thôn và xã để có giải pháp khắc phục kịp thời. Nhưng đã 3 năm nay rồi, việc cải tạo mương nước nội đồng để đảm bảo tưới tiêu cho bà con vẫn chưa thấy biến chuyển gì.

Ông Nguyễn Văn Hoàn, Chủ tịch UBND xã Bắc Sơn cho biết: Hai thôn Pẹc Nả và Lục Phủ có khoảng gần 250 hộ dân, trong đó có tới 75% là đồng bào dân tộc thiểu số. Toàn bộ hệ thống kênh mương trên địa bàn xã trong đó có hai thôn Pẹc Nả và Lục Phủ được xây dựng trên những nền đất đồi dốc. Vì vậy thường xuyên chịu ảnh hưởng mưa lớn gây xói mòn, trong khi đó, chất lượng công trình lại yếu (thành phần chủ yếu là gạch và vữa cát) dẫn đến sự xuống cấp ngày một nghiêm trọng hơn. Khắc phục tình trạng này, UBND xã Bắc Sơn đã có tờ trình lên UBND TP Móng Cái. Được biết, trong năm 2012, bằng  nguồn vốn cấp của tỉnh theo chương trình xây dựng nông thôn mới, thành phố dự kiến phân bổ 900 triệu đồng để kiện toàn hệ thống kênh mương bê tông hoá ở khu vực Pẹc Nả. Tuy nhiên, việc này đang bị "tắc" ở  các phòng, ban chuyên môn của thành phố. Chính vì vậy mà hệ thống kênh mương của hai thôn này và nhiều thôn khác trên địa bàn xã chưa được đầu tư nâng cấp, sửa chữa.

Trong khi chờ các cơ quan chức năng của TP Móng Cái thống nhất được phương án đầu tư, 50% diện tích lúa đã cấy của bà con nông dân hai thôn Pẹc Nả và Lục Phủ đang đứng trước nguy cơ mất trắng do thiếu nước.

Dương Trường